24.4.2021 | 15:34
Framkvæmdastjóri ASÍ veldur hugljómun
Það er ekki oft sem birtast greinar í fjölmiðlum sem eru þess eðlis að fyrir manni opnast nýr heimur með nýjum hugljómunum.
Og ekki nóg með það. Það sem áður var, er ekki og það sem ekki var, er orðið að staðreynd.
Ritari er alinn upp af fólki sem vissi hvað fátækt var og það vissi að ekkert verður til af engu.
Það vissi líka að eitthvað sem er, getur orðið að engu.
Þannig var það og hafði alltaf verið og þegar það fólk kynntist kennisetningum sósíalismans (stjórnmálastefnu sem nýaldarsinnar í verkalýðshreifingunni og víðar hafa tekið sér í hendur og hnoðað í nútímaform eftir eigin höfði), þá rann upp fyrir því fólki að málin gætu snúist um að skipta gæðunum öðruvísi en gert hefði verið.
Skipta því sem er öðruvísi en verið hefði.
Nú þarf ekki lengur neitt að vera.
Veruleikinn er orðinn afstæður eða fljótandi og engri hönd á hann festandi.
Fram er komin ný og heppilegri kennisetning.
Kenning sem flýtur út um víðan völl og gengur út á, að verðmæti séu einhverskonar fljótandi hugrenningar sem komi viðurkenndu og úreltu staðreyndaþusi ekki neitt við.
Tíminn líður og margt breytist vissulega, en að fastarnir í tilverunni umbyltist gjörsamlega er ekki það sem úreltur karl sem rekur tilveru sína til miðrar tuttugustu aldar, reiknar með.
Í hinni merku grein sem ritari rakst á, í vefmiðlinum Kjarnanum og sem nálgast má með tenglinum sem er snemma í þessum hugleiðingum segir m.a.: ,,En staðreyndin er sú og ætti ekkert að þurfa að árétta það að hagfræði fjallar um mannlegt samfélag og telst til félagsvísinda. Þær breytur sem eru að verki í hagkerfinu eru allar háðar mannfólkinu og verða ekki með nokkru móti færðar undir grunnhugtök eðlisfræðinnar. Ef það eru til staðar lögmál í hagfræði þá eru þau, ólíkt lögmálum efnisheimsins, sífelldum breytingum undirorpin."
Eins og sjá má þá er hagfræði félagsvísindi og kemur ekki staðreyndum neitt við.
Hagfræði og trúarbrögð fara samkvæmt þessu saman og er það fróðlegt fyrir okkur sem höfum allt lífið baksað við að greiða reikninga með krónum og aurum (meðan auranna naut við) að fá upplýst að það hafi allt verið á misskilningi byggt.
Hefði svo dæmi sé tekið verið gott að vita þetta þegar reikningar voru komnir á gjalddaga.
Þá hefði maður bent þeim sem vildu fá sitt, á að krafan væri byggð á alrangri kenningu því bókhaldið væri byggt á kennisetningum sem ekki stæðust skoðun.
Plús væri ekki plús nema samkomulag væri um það.
Eins væri um mínusinn og öll hin stærðfræðitáknin, þau væru í raun öll á misskilningi byggð, nema misskilningurinn væri sameiginlegur skilningur aðila.
Veröldin er svo sannarlega skrýtin. Það sem mér finnst vera ljós, er myrkur í augum nýsósíalista og öfugt og framvegis er það samkomulagsatriði hvort dagur er dagur eða nótt.
Og er kannski tilveran ekki annað en ímyndaður fugl út í mýri?
20.4.2021 | 08:30
Vel farið með fé?
Svo sem sjá má á myndinni hér til hliðar, er þar glaðbeittur landbúnaðarráðherra að úthluta framlögum úr ríkisjóði sem stofnað er til vegna COVIT-19.
Við sjáum líka að um er að ræða tæpan milljarð sem ætlaður er sauðfjárbændum og nautgripabændum sem fá smá afgang.
Hvers vegna þeir fyrrnefndu eru í svona mikilli þörf fyrir aukið framlag úr ríkissjóði vegna COVIT-19 er óútskýrt. Sem betur fer hefur pestin ekki herjað neitt meira á þá en aðra í þessu landi, jafnvel minna vegna búsetu þeirra.
Það sem vekur sérstaka athygli er að framlag vegna ,,gæðastýringar" í sauðfjárrækt er aukið sérstaklega og af því má ráða að ,,gæðastýring" hafi aukist til mikilla muna í pestarfárinu og er gott til þess að vita að þrátt fyrir allt komi eitthvað gott út úr pestinni, nú eða þrátt fyrir hana, því eins og flestum er kunnugt hefur gæðastýring þessi ekki fram til þessa verið annað en nafnið tómt.
Hvort nú er um annað og meira að ræða en tómleika vitum við ekki, en hugsanlega er búið að finna nýjan fimmhundruð og sextíu og tveggja milljóna reit til að haka í á nýju blaði og þar með sé ,,gæðastýringin" fullkomnuð.
Við höfum haft af því fréttir að ekkert páskalamb hafi verið á borðum Stjörnu-Sævars eftir að hann komst að því hvernig beit er hagað á hálendi landsins.
Hér til vinstri er greinarstúfur sem prófessor við Landbúnaðarháskólann skrifaði eftir að formaður Bændasamtakanna ritaði í leiðara eitthvað á þá leið að vísindamenn vildu láta skera niður allan búfénað í landinu.
Ólafur Arnalds kannast ekki við að hafa haldið neinu fram í þá veru, en kannast vel við að hafa lagt til að beit væri stjórnað svo að hún yrði ekki til skaða.
Ólafur hefur unnið þrekvirki í að fletta ofan af því styrkjakerfi óráðsíunar sem viðgengst varðandi búgreinina sem nýtir sér örfoka hálendi landsins og ef rétt er munað var það hin furðulega ,,gæðastýring" sem einna lengst var móast við að greina frá.
Nú liggur opið fyrir alþjóð að fletta því upp hver fær hvað og er það töluverð nýjung.
Svo dæmi sé tekið getur maður þar lesið, hvaða tómstundabændur það eru sem eru með nokkrar kindur sér til gamans og fá framlög af margvíslegasta tagi greidd með þeirri framleiðslu úr ríkissjóði.
Ekki er vitað til að skattfé sé notað til meðlagsgreiðslna með hundahaldi né katta. Ekki heldur til þeirra sem halda hross, kanínur, páfgauka, skrautfiska né önnur dýr sér til skemmtunar og eða nytja. Sé það gert hefur undirritaður ekki veitt því athygli.
En alla vega er gott til þess að vita, að til sé ráðherra sem veit hvernig best er að ráðstafa fjármunum þjóðarinnar. Og við getum glaðst yfir því, vitandi að mannskapurinn sem með honum stendur er sama sinnis og vill eingöngu verja fjármunum þjóðarinnar í vel valin verkefni svona rétt fyrir kosningar!
18.4.2021 | 17:29
Trú og rök- Þorsteinn Pálsson svarar Guðna Ágústssyni
Guðni Ágústsson og Þorsteinn Pálsson skrifast orðið á í Morgunblaðinu.
Guðni byrjaði með grein það sem hann lýsti því að Þorsteinn væri haldinn ESB- trú, en slík trú er líklega eins og Framsóknar- trú, rökum ofar. Þorsteinn svarar Guðna í sama blaði þann 17. apríl með grein sem er þannig að manni verður hugsað til barnæskunnar, þegar amma tók pilt á hné sér og útskýrði málin. Og mikið má vera ef Guðni meðtekur ekki rök Þorsteins, en grein hans er hér fyrir neðan:
,,ESB-trú, trúarhiti og ofsatrú
Með sannfæringarkrafti skrifar vinur minn Guðni Ágústsson í Morgunblaðið 15. apríl í tilefni hugleiðinga, sem ég setti fram á dögunum, um það sem líkt væri með miðjumoði Evrópusambandsins og samvinnuhugsjóninni.
Guðni telur að samlíking þessi beri vott um ESB-trú, trúarhita og ofsatrú. Þessum nafngiftum er ugglaust ætlað að draga úr gildi hugleiðinga minna. Ég læt það liggja milli hluta en gengst við því að skrifa ekki annað en það sem ég hef trú á að sé gagnlegt fyrir þjóðina.
Fyrsta röksemd
Fyrsta röksemd Guðna er byggð á því að samlíkingin standist ekki skoðun vegna þess að SÍS og kaupfélögin hafi orðið að öfugsnúnum risum, sem hafi riðlast og fallið um sjálfa sig. Ég ætla ekki að andmæla því og vel má vera að að því komi að Evrópusambandið leysist upp þó að það blasi ekki við í dag.
En spurningin, sem Guðni þarf að svara, er þessi: Féll samvinnuhugsjónin með SÍS?
Ég var ekki að segja annað en að Evrópusambandið væri miðjubandalag, sem byggði á málamiðlunum milli markaðshyggju og félagshyggju.
Ég hef þá trú að það sé skynsamleg hófsöm pólitík og að samvinna þjóða á þeim grundvelli hafi reynst farsæl.
Önnur röksemd
Önnur röksemd Guðna gegn alþjóðlegu miðjusamstarfi er sú ákvörðun Breta að ganga úr Evrópusambandinu. Það er kórrétt hjá Guðna að meginröksemdin fyrir útgöngu var sú að Bretland ætti að nýta afl sitt sem fimmta stærsta efnahagsveldi í heimi til að hafa betur í tvíhliða samningum við minni þjóðir.
Við finnum fyrir því. Bretland er ekki jafn opið fyrir Íslendinga og áður. Breskir sjómenn og bændur eiga nú erfiðara um vik að selja vörur á Evrópumarkað vegna aukins skrifræðis. Þó að Guðni líti á það sem aukið frelsi sér maður á ummælum bænda og sjómanna að þeir upplifa þessa breytingu á annan veg.
Bretar eiga sameiginlega fiskistofna í Norðursjó með nokkrum Evrópusambandsþjóðum. Samkvæmt Hafréttarsáttmálanum, sem Ísland á aðild að, verða þeir að semja eftir ákveðnum reglum um skiptingu þeirra.
Reglur Evrópusambandsins kveða á um að engin þjóð fær veiðirétt í lögsögu annarrar nema á grundvelli veiðireynslu. Þar af leiðir að engin erlend skip kæmu hingað til veiða við inngöngu í sambandið.
Þriðja röksemd
Þriðja röksemd Guðna er sú fullyrðing að Evrópusambandið sé eitt og EES-samningurinn annað. Innri markaður Evrópusambandsins er kjarninn í starfsemi þess. Sú löggjöf, sem ríki með fulla aðild að Evrópusambandinu setja, án þess að við eigum sæti við borðið, spannar nær öll svið í þjóðarbúskap okkar. Við erum þannig hluti af Evrópusambandinu þó að við séum ekki fullir aðilar. Nær öll efnahagsstarfsemi okkar byggist á þeirri löggjöf.
Frá fyrsta degi hafa verið deilur um það hvort þessi skipan mála stæðist stjórnarskrá. Guðni vill bregðast við því með því að virða þessar sameiginlegu leikreglur að vettugi. Ég vil breyta stjórnarskránni svo að samstarf af þessu tagi sé heimilt án nokkurra tvímæla.
Fullveldið á ekki bara að tryggja frelsi þingmanna. Þeir eiga að nota fullveldið til þess að tryggja einstaklingum og fyrirtækjum þeirra athafnafrelsi á jafnréttisgrundvelli á einu stærsta markaðssvæði heimsins. Þarna greinir okkur á.
Fjórða röksemd
Fjórða röksemd Guðna felst í þeirri fullyrðingu að þjóðin hafi kosið Icesave af sér, ekki einu sinni heldur tvisvar. Þessi deila stóð ekki um skuld Landsbankans heldur ábyrgð ríkissjóðs.
Veruleikinn er sá að Bretar og Hollendingar héldu kröfum sínum um ábyrgð ríkissjóðs til streitu eins og engar þjóðaratkvæðagreiðslur hefðu farið fram. Þær kröfur stóðu þar til EFTA-dómstóllinn hafnaði þeim á grundvelli aðildar Íslands að reglum Evrópusambandsins.
Það voru reglur Evrópusambandsins, sem réðu úrslitum í þessu máli. Ef Bretar hefðu ekki verið bundnir af þeim hefðu þeir getað neitt aflsmunar sem fimmta stærsta efnahagsveldi í heimi. Hefði það verið betra?
Það er svo annað mál að á endanum var öll skuldin greidd með fullum vöxtum og áföllnum kostnaði.
Ég hef stundum velt því fyrir mér hvort Guðni vinur minn hafi aldrei fundið til þjóðlegs stolts yfir því að þrotabúið og nýi ríkisbankinn hafi staðið við þær skuldbindingar sem stofnað var til. Einu sinni var það helsta tákn um fullveldi þjóða."
15.4.2021 | 10:43
Gott og slæmt, þar er ekki efinn
Framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda ritar grein í Morgunblaðið 14.4.2021.
Framkvæmdastjóranum eru málefni landbúnaðarins hugleikin og hugsjón hans er að leyfður verði tollfrjáls innflutningur landbúnaðarvara, ef rétt er skilið.
Í skrifum sínum hefur hann margoft bent á hve slæmt það sé að tollur sé lagður á slíkan innflutning o.s.frv. Í millifyrirsögn spyr Ólafur tveggja svohljóðandi spurninga:
Innlent = gott, útlent = slæmt?
Og við vitum að svarið er ekki einfalt, þó spurningarnar séu það, innlent getur verið bæði gott og vont og sama má segja um það útlenda. Málið snýst ekki um gæði.
Við höfum flest ferðast til annarra landa ólíkt því sem var um fyrri kynslóðir og neytt þess sem þær hafa að bjóða og við vitum að margt er þar gott og eftirsóknarvert.
Sumir eru reyndar orðnir svo háðir því að ferðast, að þó í heiminum geysi pest sem illa hefur farið með fjölda fólks og marga leitt til dauða, þá telja þeir sig tilneydda til að halda áfram að ferðast og tolla ekki í sóttkví, þó að þeim sé uppálagt að gera það. En það er annað mál og óskilt því sem hér er verið að fjalla um.
Framkvæmdastjórinn vill tollfrelsi fyrir matvæli sem eru flutt inn; telur þau bæði holl og góð og umfram allt ódýr.
Matvæli eru vissulega misdýr eftir því hvar þau eru framleidd og eftir því hvaða kröfur eru gerðar til þeirra. Kröfur til matvælaframleiðslu eru í strangara lagi hérlendis miðað við það sem gerist í ýmsum öðrum löndum, þeirra sem næst okkur eru, þannig að ekki er með sanngirni hægt að krefjast þess að innflytjendur matvæla fái að flytja inn vörur af umframframleiðslu annarra landa tollfrjálst, vegna þess að eitthvað skorti upp á gæði innlendu framleiðslunnar.
Það er visst sjónarmið að framleiðsla matvæla sé stunduð þar í heiminum sem ódýrast er að framleiða hana og víst er það trúlega rétt hjá greinarhöfundi að kolefnisspor vegna flutnings matvæla milli landa vegur ekki þungt í CO2 útreikningum.
Það er annað sem veldur því að þjóðir telja sjálfsagt og eðlilegt að framleiða svo mikið í eigin löndum sem hægt er af matvælum og það veit hann eins vel og sá sem þetta ritar og eins vel og þeir sem ef til vill lesa þessa færslu.
Það er talið gott að byggja að sínu og er við það stuðst þegar menn taka afstöðu til þess hvort nýta skuli innlent vinnuafl og aðstöðu til dæmis til að framleiða matvæli og þó það sé svo sannarlega til að matvælaframleiðsla sé stunduð til útflutnings í vissum tilfellum vítt um heim, þá er það engin allsherjar regla.
Framkvæmdastjórinn bendir á að Nýja Sjáland framleiðir og selur til annarra landa kindakjöt með góðum árangri. Aðstæður til slíkrar framleiðslu eru hentugar þar í landi og það veldur því að þar er hægt að framleiða þessa afurð með hagkvæmum hætti. Og það svo hagkvæmum, að trúlega er hagstæðara er að gera það þar suður frá og flytja til Íslands, svona nokkurn vegin yfir hálfan hnöttinn, heldur en að framleiða kindakjötið hérlendis. Og líklega gæti sú afurð auðveldlega keppt við íslenskt kindakjöt hingað komin og það þrátt fyrir að hið íslenska sé greitt niður af ríkinu um u.þ.b. þriðjung til helming.
Ástæða þess að svo er, er afar sérstök ákvörðun hérlendra stjórnvalda sem felur í sér að atvinnu skulið haldið uppi í dreifðum byggðum vítt um landið og það skuli gera með framleiðslu kindakjöts. Það segir okkur ekkert um hagkvæmni framleiðslunnar, en segir okkur heilmikið um hugmyndaflug þeirra stjórnmálamanna sem um málin hafa fjallað í marga áratugi.
Í greininni nefnir höfundur að í umræðunni sé landbúnaðarvörum stillt þannig upp, að hinar íslensku séu ,,hollar, öruggar, umhverfisvænar og ábyrgar" en hinar erlendu séu ekkert af þessu. Vel getur verið að það hafi einhverntíma verið gert en augljóst er að slíkar alhæfingar standast ekki skoðun. Erlendar landbúnaðarvörur eru margvíslegar og ætti ekki að þurfa að eyða mörgum orðum að svo sjálfsögðum hlut.
Það verður hins vegar ekki tekið af íslenskri matvælaframleiðslu að hún er að lang mestu til fyrirmyndar hvað gæði varðar og Ólafur bendir reyndar á það sjálfur, þar sem hann bendir á að innkallanir hafi verið gerðar í ákveðnum vöruflokki þegar grunur var um að viðkomandi vara stæðist ekki kröfur. Hann stillir frásögninni hins vegar þannig fram sem um veikleika í framleiðslu sé að ræða, sem er auðvelt að segja, en hefði hann jafnframt getið þeirra tilfella þar sem innköllun hefur farið fram á innfluttum landbúnaðarvörum væri framsetningin trúverðugri.
Það hefur enginn, svo undirritaður hafi tekið eftir, haldið því fram að íslensk landbúnaðarframleiðsla sé alltaf og ævinlega gallalaus. Skárra væri það nú. Það er hins vegar vel hægt að halda því fram að hún sé síst verri en annarra landa framleiðsla og í mörgu tilliti betri. Hér ræður, sem svo oft, að mestu ræður við hvað er miðað.
Þjóðir treysta ekki sína matvælaframleiðslu eingöngu vegna þess að trú sé á því að varan sé öllum öðrum betri, heldur vegna þess að menn telja að gott sé að hyggja að sínu og að ,,hollur sé heimafenginn baggi", og eins og framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins veit eflaust þá þýðir ,,hollur" í þessu samhengi ekki endilega hollusta eða eitthvað í þá veru, heldur að gott getur verið að byggja á sínu.
Það er ástæðan sem mestu ræður um, að flestar þjóðir vilja efla sinn landbúnað og styðja. Undirritaður hefur áður bent á, í grein sem birtist á vísir.is fyrir nokkrum árum, að möguleikar íslenskra heildsala til umsvifa eru ekki endilega bundnir við Ísland. Heimurinn er miklu stærri en það og engin ástæða er til að efast um, að flestar þjóðir myndu taka fagnandi hinum hugumstóru verslunarmönnum eins og dæmi þar um reyndar sanna.
4.4.2021 | 09:20
Raungreinar og tungumál
Pétur Stefánsson verkfræðingur ritar grein um menntamálin sem birtist í Morgunblaðinu 1.4.2021.
Pétur telur að breytingin sem gerð var á skólanámi í tíð Illuga Gunnarssonar er hann fór með menntamálin sem ráðherra Sjálfstæðisflokksins, hafi ekki orðið til góðs.
Breytingin gekk út á það að stytta námið eins og kunnugt er, um eitt ár og átti það að vera til sparnaðar fyrir þjóðfélagið.
Í upphafi skyldi endinn skoða og það er einmitt það sem virðist hafa gleymst, því líkt og Pétur bendir á í grein sinni, þá var hann:
,,einn þeirra sem hafði efasemdir um þessa ráðstöfun bæði af faglegum og félagslegum ástæðum. Í fyrsta [...] vegna erfiðleika raungreinakennslunnar í grunnskólunum [og] að æskilegt væri að koma nemendunum sem fyrst upp í framhaldsskólann undir handleiðslu sérmenntaðra raungreinakennara. Í öðru lagi taldi ég óheppilegt að þjappa kennslu í stærðfræði og náttúruvísindum saman í þrjú ár. Þessi fög byggjast einkum á skilningi og henta ekki til hraðlesturs. Í þriðja lagi óttaðist ég að þessi breyting kæmi niður á tungumálanáminu sem okkur er mikilvægara en flestum öðrum þjóðum. Í fjórða lagi taldi ég þessa breytingu vera félagslega afturför. Unglingar milli tektar og tvítugs eru miklar félagsverur, njóta þess að halda hópinn. Á þessum árum myndast gjarnan félagstengsl sem vara jafnvel alla ævi." (Leturbreyting undirritaðs)
Pétur bendir á þá staðreynd að ekki sé gott að þjappa saman kennslu í stærðfræði og náttúruvísindum, því slíkt nám henti illa til ,,hraðlesturs". Það er gott að ráðamenn vilji spara fyrir hönd þjóðar sinnar, en betra væri að hugsað væri betur út í hvað stendur til að spara.
Stærðfræði verður seint skilin með utanbókarlærdómi, því þar er þörf á skilningi og eins og greinarhöfundur bendir réttilega á, þarf að gefa sér tíma til að skilja.
Pétur bendir einnig réttilega á hve tungumálanámið er okkur nauðsynlegt og segir hafa óttast að styttingin myndi koma niður á því námi og bendir einnig á að félagstengsl ungmenna myndist á ,,milli tektar og tvítugs" og að þau séu mikilvæg fyrir ,,félagsverur".
Greinin er þess virði að lesa, en eins og er með greinar í Morgunblaðinu er ekki auðvelt að tengja þær með traustum hættiinn í svona umfjöllun en áskrifendur ættu alla vega að geta nálgast hana eftir þessum tengli.