Að stríðslokum

Sagan greinir svo frá að þjóðir, fleiri en tölu verði á komið, hafi fyrir tilstuðlan stjórnenda farið í vonlausan og geggjaðan hernað á nágrannaþjóðir sínar. Nýlegt dæmi er Georgía, smáþjóð sem fyrir tilverknað leiðtoga síns fór í stríð við margfalt öflugri andstæðing og sem fyrirsjáanlegt var að ekki væri hægt að hafa undir. Þarna var á ferðinni í besta falli rangt mat á stöðunni, en í versta falli vísvitandi ákvörðun um að valda eigin þjóð tjóni í von um að leiðtoginn gæti upphafið sjálfan sig á útkomunni og þá alveg án tilliti til þess hvert það myndi leiða fyrir hans eigin þegna. Sjúklegur metnaður af þessu tagi kann vitanlega ekki góðri lukku að stýra og leiðir oftast nær til mismunandi mikilla hörmunga fyrir þá sem síst hafa til unnið.

Með vissum hætti má segja að við íslendingar séum að súpa seyðið af hátterni af þessu tagi. Svo mikið er víst að hér var framkvæmd einkavæðing banka og fleiri ríkisstofnana af afar sérkennilegu tagi. Helst gæti maður haldið að fyrirmyndar að gjörðinni hafi verið leitað til Sovétríkjanna sálugu er þau voru lögð af og þjóðfélagið einkavinavætt með þeim endemum sem frægt er orðið. En, allavega niðurstaðan varð sú að nokkrir útrásarvíkingar (bankagarkar?) óðu yfir eins og logi yfir akur, fjármála og hagkerfi, bæði nágrannaþjóðanna og okkar með fulltingi íslenskra eftirlitsstofnana sem treyst var á. Hver man ekki eftir heilbrigðisvottorðum eins og: Íslenskir bankar eru með trausta eiginfjárstöðu og standast auðveldlega öll viðurkennd álagspróf.

Afleiðingar þessa voru að bæði íslenskur og ekki síður erlendur almenningur stóð í þeirri meiningu að um væri að ræða traustar og merkar stofnanir sem hefðu í heiðri viðurkennd gildi á sínum sviðum. Því er það að er loftbólan sprakk, þá reyndist ekki vera innistæða fyrir öllu því sem lofað hafði verið. Álagsprófin svokölluðu voru ekki pappírsins virði sem þau höfðu verið skrifuð á og eiginfjárstaðan, margrómaða var vitanlega einskis virði fyrir banka sem stóðu á örminnt og með seðlabanka á bakvið sig sem í raun var gjaldþrota stofnun gagnvart því verkefni sem hann stóð frammi fyrir sem lánveitandi til þrautavarar. Þegar það við bætist að innan Seðlabankanns virtist skorta raunsæi og yfirsýn gagnvart vandanum sem skapaðist vegna offramboðs á lánsfé, þá var ekki von á góðu.

Nú súpum við seyðið af þessu öllu saman sem þjóð, en eins og svo oft áður virðast þeir enga ábyrgð bera sem á verði áttu að standa, hvað þá þeir sem hernaðinn stunduðu, né þeir sem umgjörðina sköpuðu.

Það versta er að nær engar líkur eru á að sagan haldi ekki áfram að endurtaka sig hvað þetta varðar og það sýnir sig að fjölmargir eru tilbúnir að kyssa á vöndinn.

Hætt við öll útboð í vegagerð