Hagfræðimessan

Hagfræði er ein þeirra fræðigreina sem við teljum okkur mörg skilja og kunna, en þó einkum þegar okkur hentar! Í gær (þann 6/3/2024) var rætt við Stiglitz sem við könnumst við af nafninu og úr fréttum, en hann hefur hlotið Nóbelsverðlaun fyrir framlag sitt til hagfræðinnar.

Við sem erum svo heppnir að eiga konur, þekkjum hagfræði hinnar hagsýnu húsmóður og vitum að sú hagfræði bregst seint!

Sjálfsagt eru þó undantekningar á þeirri reglu sem fleirum, en við veltum okkur ekki upp úr því og hugum að því sem verðlaunahafinn hefur til málanna að leggja og það er sannarlega áhugavert.

Í ljós kemur nefnilega, að seðlabankastjórar almennt, hafa veðjað á rangan hest og fá falleinkunn í fræðum sínum.

Þeir hafa víst nokkuð margir farið þá leið að hækka svokallaða stýrivexti í þeim yfirlýsta tilgangi að kveða niður verðbólgudrauginn, með því að stinga á þensluna sem við, sem ekkert kunnum í fræðunum, köllum framtakssemi og dugnað eða eitthvað þaðan af verra.

Joseph Stiglitz segir þessa framtakssemi seðlabankastjóra virka sem olíu á eld og fór þá sem okkur hina kunnáttulausu grunaði, að draugar verða ekki kveðnir niður með því að blása þá út.

,,Stiglitz er heimsþekktur hagfræðingur og var meðal annars yfirhagfræðingur Alþjóðabankans og var efnahagsráðgjafi í ríkisstjórn Bill Clinton, fyrrum forseta Bandaríkjanna", segir orðrétt í frásögn Rúvsins og að þessu tiltöldu ásamt Nóbelnum, þá vega orðin þungt.

Stiglitz er jákvæður á hagkerfi heimsins og telur að þau muni jafna sig á öllu og öllu og þar á meðal á innrásinni í Úkraínu og eftir að Rúvarar hafa fært talið að ,,þeirri verðbólgu" sem þá myndaðist, kveður Stiglitz upp úr með, að allt muni þetta nú jafna sig fljótlega.

Fljótlega er eitt af þessum teygjanlegu hugtökum og það jafnvel í hagfræðinni líka, svo við lifum í voninni, en horfum með furðu til hins vinstrigræna seðlabankamusteris sem íslenska þjóðin hefur komið sér upp í höfuðborginni.

Þar virðist stefnan vera að drepa allt framtak í dróma og koma sem flestum rekstri í hendur opinberra aðila, ef ekki á hausinn; vextir sleikja 10 prósentin og ljóst má vera, að það er sjaldgæfur atvinnurekstur sem stendur undir slíku okri.

Messan var flutt, en að á hana hafi verið eða verði hlustað er ólíklegt.

Uppröðun myndarinnar er í stíl við skilning ritara á fræðigreininni.