Beit sauðkinda í annarra löndum

Kristín Magnúsdóttir lögfræðingur og félagi í Bændasamtökunum skrifaði grein í Morgunblaðið (þann 19/10/2023), þar sem hún gagnrýnir afstöðu samtakanna til sauðfjárbeitar.

Kristín hefur um langan tíma beitt sér fyrir því að landeigendur sem ekki eru eigendur sauðkinda geti verið lausir við ágang sauðfjár, þ.e. að þeir sem búa með sauðfé beri ábyrgð á sínu fé og beiti því ekki á annarra lönd án heimildar.

Þessi barátta virðist vera án enda, því þrátt fyrir álit umboðsmanns Alþingis, er þráast við og því haldið fram að það séu landeigendur sem eiga að verja sitt land, en ekki sauðfjárbændur sem skuli gæta síns fjár.

Um þetta er deilt, þrátt fyrir úrskurði, álit og allt hvað heitir.

Sauðkindur eru þeirra náttúru sem aðrir grasbítar að þær vilja velja sér land til beitar og þá gjarnan það besta sem í boði er og það besta, er stundum utan landareignar eigenda sauðkindanna.

Dýr eru bara dýr eins og þar segir og enginn er að ásaka skepnurnar um tillitsleysi við nágranna, það eru eigendur kindanna sem ábyrgðina bera, með þeirri undantekningu þó, að Vegagerðin reynir sem hún getur að verja þjóðvegina fyrir ágangi sauðkinda sem annarra gripa.

Það tekst stundum vel en stundum ekki og þar skiptir m.a. máli hvernig girðingunum með vegunum er haldið við.

Ætlast er til þess að bændur sem eiga lönd að þjóðvegum haldi girðingunum við og Vegagerðin greiðir efniskostnað, eftir því sem best er vitað.

Sumstaðar er þetta í góðu lagi en annarsstaðar ekki og vitanlega fer það talsvert eftir aðstæðum hve vel gengur að halda girðingunum við. Ágangur kinda sem áður var í nágrenni ritara, er nánast horfinn, miðað við það sem áður var og má þakka það breyttum viðhorfum í þessum málum.

Það kemur því á óvart að enn skuli vera deilt um þetta og ekki síst þar sem niðurstaða liggur fyrir og hún er skýr: Við berum ábyrgð á fénaði okkar; berum ábyrgð á því að hann valdi ekki óviðkomandi tjóni, hvort heldur sem er í umferðinni eða með óleyfðri beit í annarra landi.